Երեք հիմնական պատճառ, որ պիտի մտահոգեն Հայաստանին ու ՍփյուռքինՍիրիայի իրադարձությունները, որոնք միջազգային լրատվամիջոցներում լուսաբանվում են խիստ միակողմանի (ի վնաս գործող իշխանությունների ու նախագահ Բաշար Ասադի), Հայաստանին ու Սփյուռքին պետք է մտահոգեն երեք հիմնական պատճառներով:Առաջինը մարդկային կորուստներն են:
Սիրիայում սպանվում են ու վիրավորվում մարդիկ, որոնց թվում՝ հայեր: Ի տարբերություն Թունիսի, Եգիպտոսի, Եմենի ու Լիբիայի, որտեղ «արաբական գարունը» տապալել է այդ երկրների նախկին առաջնորդներին, Սիրիայում ներքաղաքական պատերազմը երկարաձգվելու ակնհայտ միտումներ ունի: Միջազգային հանրությունը, փոխանակ ճնշումներ բանեցնի նախագահ Ասադի վրա, որպեսզի վերջինս երկրի ներսում լուրջ քաղաքական բարեփոխումներ կատարի (այս պահին նախագահ Ասադը պատրաստ է գնալ լրջագույն զիջումների), պահանջում է Սիրիայի առաջնորդի հրաժարականը:
Բնականաբար, նախագահ Ասադը հրաժարական չի տալիս: Դժվար է կանխատեսել, թե ինչպիսի հանգուցալուծում կունենան սիրիական իրադարձությունները: Հավանական է, որ արյունահեղությունը շարունակվի, ինչպես շարունակվում է արդեն մեկ տարի: Թուրքիայի տարածքում հաստատված սիրիական ընդդիմությունը քաջալերում է, որ զինյալ ապստամբները պայքար մղեն նախագահ Ասադի կառավարական ուժերի դեմ: Բախումների ընթացքում արյուն է թափվում, սպանվում են նաև հազարավոր խաղաղ բնակիչներ:
Տուժածների մեջ կան նաև հայեր: Սիրիահայությունը, որ հիմնականում կենտրոնացած է Հալեպի, Ղամիշլիի, Լաթաքիայի, Քեսաբի ու Դամասկոսի շրջաններում, փորձում է պահպանել չեզոքություն: Նման կեցվածքը, անկասկած, արդարացված է: Ավելին՝ դա է չարյաց փոքրագույնը: Սակայն չեզոքություն պահպանելը դեռ բավարար պայման չէ, որպեսզի սիրիահայությունը խուսափի զոհերից ու վիրավորներից:
Շուրջ 80 հազարի հասնող սիրիահայության ներկա կացությունն ու ապագան պետք է մտահոգեն ինչպես Հայաստանի Հանրապետությանը, այնպես էլ Սփյուռքին: Բարեբախտաբար, հայաշատ շրջանները չեն դարձել կառավարություն-ընդդիմություն զինված պայքարի հիմնական վայրերը, թեև իրավիճակը մայրաքաղաք Դամասկոսում ու մեծությամբ երկրորդ քաղաք Հալեպում, հատկապես վերջին շաբաթներին, հեռու է խաղաղ ու հանգիստ լինելուց:
Երկրորդ՝ Սիրիայում ներքաղաքական պատերազմի ու արյունահեղության շարունակականությունը սիրիահայությանը կստիպեն ավելի ապահով վայրեր գտնել: Մարդկայնորեն հասկանալի է, որ սիրիահայությունը պետք է մտահոգվի իր ֆիզիկական անվտանգության խնդիրներով: Ի տարբերություն Սփյուռքի այլ հայաշատ վայրերի՝ Սիրիան ու Լիբանանը առանցքային դերակատարություն ունեն ողջ հայկական աշխարհի համար: Հալեպը և Բեյրութը տասնամյակներ եղել են և շարունակում են մնալ շտեմարան՝ հայ աշխարհին տալով բազմաթիվ հոգևորականներ, մտավորականներ, ուսուցիչներ ու ազգապահպանության համար կարևոր այլ դերակատարներ:
Ավստրալիայի, Ամերիկայի ու Եվրոպայի հայկականության ոգին պահպանողը տասնամյակներ եղել են հիմնականում Հալեպը և Բեյրութը թողած հայորդիները: Նրանք թողել են Հալեպն ու Բեյրութը, բայց իրենց հետ հայ աշխարհին են տարել հայկական ոգին: Հայկական սփյուռքի հարատևությունն ու հայկական ոգու պահպանումը ուղղակիորեն կապված են Հալեպի ու Բեյրութի հետ:Երրորդը Հայաստանի Հանրապետության շահն է:
Ակնհայտ է, որ Արևմուտքի համար արաբական աշխարհի ժողովրդավարացումը պատրվակ է: Եթե Արևմուտքին մտահոգում է մարդու իրավունքների և մյուս հիմնարար ազատությունների հարգումը, ապա առաջինը պետք է տապալվեին Սաուդյան Արաբիայի, Կատարի ու Բահրեյնի բռնապետական վարչակարգերը: Հակառակը, հենց նրանք են վայելում Արևմուտքի աջակցությունը՝ ընդդեմ շիաների: Գրեթե կասկած չկա, որ Արևմուտքը փորձում է արաբական աշխարհում և մուսուլմանական արևելքում սահմանափակել շիաների իշխանությունը: Սիրիայում «հաջողության» հասնելու դեպքում հերթը հավանաբար կհասնի «Հեզբոլլահ»-ին Լիբանանում և Իրանին:
«Հեզբոլլահ»-ն այսօր լուրջ ուժ է Լիբանանում: Նրա դեմ պատերազմը նշանակում է հերթական անհանգստությունը պատճառել լիբանանահայությանը: Լիբանանում նոր պատերազմի դեպքում այդ երկրի վերջին հիսուն հազար հայերի մի մասը (եթե ոչ զգալի մասը) ևս կարտագաղթի: Իսկ ամենամտահոգիչը Իրանի դեպքն է: Իսլամական հանրապետության դեմ պատերազմը կամ ռազմական հարվածները Հայաստանին կկանգնեցնի անելանելի ընտրության առաջ: Այնպես որ՝ Բաշար Ասադի հաջողությունը, ասել է թե՝ սիրիական ճգնաժամի խաղաղ հանգուցալուծումը, անուղղակիորեն բխում է նաև Հայաստանի և հայ աշխարհի շահերից:
