Անսովոր համանվագ՝ սովորական գույներով

Տարիներ առաջ՝ 1989թ., Երևանի Արդի արվեստի թանգարանում կազմակերպված «Երկնագույն բուրգ» կոչվող խմբի ցուցահանդեսի այցելուները թերևս առաջին անգամ հնարավորություն ունեցան ծանոթանալու Հրանտ Միրզոյանի ստեղծագործություններին, որոնք ցուցադրվում էին առանձին սրահում: Դրան հաջորդած հանրապետական ցուցահանդեսներում գրեթե միշտ կարելի էր հանդիպել նույն ստորագրությամբ նկարների, որոնք միանգամից առանձնանում էին մյուսներից՝ նախևառաջ իրենց գեղարվեստական անշփոթելի մտածողությամբ:

Հիմնականում վերացապաշտ նկարչության սկզբունքներով արված այդ կտավները թվում է, թե տարբերակիչ քիչ առանձնահատկություններ պիտի երևան հանեին նմանօրինակ մյուս աշխատանքների համեմատությամբ: Զարմանալին և դժվար բացատրելին էլ հենց այն է, որ նույն, քեզ հազարապատիկ ծանոթ գույները՝ կարմիրը, դեղինը, զմրուխտ կանաչը, դրվելով կողք կողքի, կազմում են անձև ինչ-որ ձև և արդյունքում ի հայտ բերում գեղարվեստական տպավորիչ որակ։ Դիտելով այդ աշխատանքները՝ մեկ անգամ ևս համոզվում ես այն հանրահայտ ճշմարտության մեջ, թե գլխավորն ու էականը, իրոք, ձևը չէ, այլ բովանդակությունը, պարունակյալ իմաստը:

Աբստրակտ կամ վերացապաշտ կոչվող նկարչությունն առաջին հայացքից ոչ ազգային կարող է թվալ: Տվյալ դեպքում, սակայն, մտքովդ անգամ չի անցնի Հրանտ Միրզոյանի նկարներում ոչ հայկական շեշտեր փնտրել: Դրանք զուտ հայի ներաշխարհի վերացարկումներ են՝ շեշտված գունային վառ մտածողությամբ ու կատարման ձևերի բազմազանությամբ: Վերջիններս, անշուշտ, միանգամից չեն տրվել նկարչին: Դրանք նրա երկար որոնումների և տքնանքի օրինաչափ արդյունքն են:

Հրանտը ծնվել է 1962թ. Գյումրիում՝ նկարչի ընտանիքում: Սկզբում սովորել է տեղի գեղարվեստի դպրոցում, ապա ուսումը շարունակել է Փանոս Թերլեմեզյանի անվան նկարչական ուսումնարանում և Երևանի գեղանկարի բաժնում (Սարգիս Մուրադյանի արվեստանոցում)։ Ցուցահանդեսների սկսել է մասնակցել դեռևս ուսումնարանում սովորելու տարիներին: Խմբակային ցուցահանդեսներում նրա ստեղծագործությունները ցուցադրվել են եվրոպական մի շարք երկրներում, ԱՄՆ-ում, Կանադայում:Հիմնական խնդիրը, որ հուզում է Հրանտին, գույների և լույսուստվերի միջոցով առավելագույն արտահայտչականության հասնելն է: Ստեղծագործում է շարքերով՝ «Արվեստանոց», «Տեսիլքներ», «Մեղեդի», «Հայտնություն» և այլն: Թեման նրա համար լոկ միջոց է գեղանկարչական խնդիրներ լուծելու ճանապարհին:

Գերակշռողը կոմպոզիցիոն աշխատանքներն են, որոնց միջոցով հեղինակն արտահայտում է իր ներքին զգացողությունը, իրեն համակած ապրումներն ու տրամադրությունները: Կախված դրանցից՝ փոխվում է գործերի տոնայնությունը, ուստի և գունային երանգապնակը: Մերթ դեղինն է գերիշխում, երբ «Գարուն» է պատկերված, մերթ մուգ երանգները՝ «Գիշեր»-ային պատկերների դեպքում: Իսկ երբ խառն են զգացումները, գույները ևս կարծես ալիք են տալիս («Փոփոխական պատկեր»):

Զուտ աբստրակտ գործերի կողքին քիչ չեն, եթե կարելի է այսպես անվանել, ֆիգուրատիվ աբստրակցիային վերաբերող աշխատանքները: Դրանցում պարզորոշ տեսնում ենք ֆիգուրներ, զանազանում դեմքեր, որոնք թերևս չունեն առարկայական կոնկրետություն, բայց ամենակարևորը՝ ունեն հայացք, քեզ փոխանցվող տրամադրություն: Այսպես է, օրինակ, «Սպասում» կտավը դիտելիս, երբ հայացքիդ առջև այդ հոգեվիճակը կրող մտախոհ կինն է՝ աղավնին ձեռքին:

Գեղարվեստական նույն սկզբունքներով է հատկորոշվում նաև Հրանտ Միրզոյանի գրաֆիկան: Հիմնականում ստեղծագործում է խառը տեխնիկայով՝ հավասարապես օգտագործելով ջրաներկ և գուաշ, պաստել և տեմպերա, թանաք ու տուշ: Արդյունքում ստեղծվում է գունագծային մի անսովոր համանվագ, որն անկրկնելի է իր բազմազան դրսևորումներով:

Այսպես է, օրինակ, գրաֆիկական թերթերի այն շարքը, որում Պրահայի քաղաքային բնապատկերներն են։ Դրանք 2003թ. ցուցադրվեցին Չեխիայի մայրաքաղաքի «Րափիդ» պատկերասրահում և մեծ հաջողություն ունեցան։ Արտաքին բնորոշ մանրամասների խորքի վրա՝ աշտարակներ, ճարտարապետական բազմաձև կառույցներ և այլն, նկարչի երևակայության պատկերներն են՝ միջնադարյան ասպետներ, պարահանդեսային արդուզարդով զուգված տիկնայք, որոնք լցնում են միջավայրը։ Դրանք տպավորում են և տրամադրություն ստեղծում, ու դարձյալ, պայմանավորված վերջիններով, մերթ վառ գույների խրախճանքի ենք հանդիպում, մերթ դրանց նուրբ զուգորդումների:

2007թ. Հրանտը հրավիրվեց Ալմա Աթի՝ որմնանկարելու տեղի հայկական եկեղեցին: Այդտեղ էլ՝ «Արվեստ» պատկերասրահում, բացվեց նրա հերթական անհատական ցուցահանդեսը: Վերջին տարիներին նրա աշխատանքները հաջողությամբ ցուցադրվում են Իտալիայում՝ Նեապոլում և Ֆլորենցիայում: Չմոռանանք ավելացնել, որ նա փնտրված նկարիչ է նաև մասնավոր կոլեկցիոներների շրջանում:

Այս տարին հոբելյանական է Հրանտ Միրզոյանի համար. լրանում է նրա ծննդյան 50-ամյակը: Ու այսպես՝ տարեցտարի և նկարից նկար, հյուսվում է արվեստագետի ստեղծագործական կենսագրությունը՝ լի ձեռքբերումներով և արդյունավետ որոնումներով:

Մեկնաբանել