Կառավարությունը նախատեսում է դիտարկել Հայաստանում արևմտահայերենին հատուկ կարգավիճակ տալու օրենսդրական հնարավորությունները։ Այս մասին նշված է գործադիրի հնգամյա՝ 2021-2026 թթ. գործունեության ծրագրում, որը հաստատվել է օգոստոսի 18-ի նիստին և դեռ պետք է արժանանա Ազգային ժողովի հավանությանը։
«Սփյուռքի հետ կապեր»-ի վերաբերյալ բաժնում առաջարկվում է «կազմակերպել արևմտահայերենի պահպանությանն ուղղված կրթական և գիտական միջոցառումներ, որոնց շնորհիվ ամրապնդվելու է արևմտահայերենի կարգավիճակը բարձրագույն կրթության, հանրակրթական և լրացուցիչ ուսումնական ծրագրերում»: Այլ մանրամասներ այս գաղափարի վերաբերյալ ծրագրում չկա։
Սահմանադրությունը ամրագրում է, որ Հայաստանի Հանրապետության պետական լեզուն հայերենն է: Գրական հայերենը ունի երկու ճյուղ՝ արևելահայերեն և արևմտահայերեն։ «Լեզվի մասին օրենքում» շեշտադրումն արվում է հենց գրական հայերենի խրախուսման ու տարածման վրա։ Մասնավորապես օրենքում ամրագրվել է, որ «Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական լեզուն գրական հայերենն է: Հայաստանի Հանրապետությունը նպաստում է ժամանակակից գրական հայերենի կանոնարկմանը, բառակերտման, տերմինաբանության (եզրաբանության), ուղղագրության, ուղղախոսության, տառադարձության և կետադրության կանոնարկման սկզբունքների մշակմանը: Հայաստանի Հանրապետությունը նպաստում է հայերենի ուղղագրության միասնականացմանը»։
Լեզվի մասին ՀՀ օրենքը հատուկ չի նշում, թե գրական ո՛ր հայերենի մասին է խոսքը, թեև կարող է ինքնաբերաբար վերաբերել երկուսին էլ։
Ուշագրավ է, որ կառավարության 2019-ի ծրագրում նման դրույթ չկար։ Դրանում միայն ամրագրվել էր, որ «Կրթական և մշակութային քաղաքական առանցքային նպատակը պետք է լինի գրական հայերենի տարածումը, նախադպրոցական և դպրոցական ցածր տարիքի լսարանի համար հատուկ ծրագրերի (ուսումնական, ճանաչողական հաղորդումներ, ֆիլմեր, մուլտֆիլմեր և այլն) միջոցով գրական հայերենի (այդ թվում՝ արևմտահայերենի) իմացության ամրապնդումը Հայաստանում և սփյուռքում»:
Արևմտահայերենի վերաբերյալ դրույթ էր ամրագրել նաև Սերժ Սարգսյանի կառավարությունը՝ 2017-2022-ի ծրագրում, սակայն օրենսդրական փոփոխությունների մասին նախկինում չի խոսվել։ Մասնավորապես նշվում էր, որ կառավարությունը նպատակ ունի «2018-2022 թվականների ընթացքում իրականացնել սփյուռքահայ ուսուցիչների վերապատրաստման դասընթացներ, ստեղծել և տարածել արևելահայերեն և արևմտահայերեն ուսուցողական հոլովակներ, համայնքներին տրամադրել ուսուցողական ձեռնարկներ, դասագրքեր և այլ նյութեր՝ սփյուռքահայ երիտասարդների շրջանում հայերենի բավարար իմացության մակարդակի բարձրացման նպատակով»։
Գևորգ Թոսունյան
