Հայկ Հովհաննիսյան
Ազգային ժողովի «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը վերջերս հարց բարձրացրեց Զինված ուժերում գրանցված ոչ մարտական կորուստների վերաբերյալ՝ նշելով, որ պաշտպանության նախարարը չի տիրապետում զինված ուժերում 2021-ին գրանցված մահերի թվին։
Բանակում ոչ կանոնադրական հարաբերություններով պայմանավորված միջադեպերն ու ոչ մարտական կորուստները մշտական խնդիր են։ Հազարավոր կյանքեր խլած՝ 2020-ի 44-օրյա պատերազմից հետո էլ Հայաստանի զինված ուժերում կորուստները շարունակվում են։
ՍիվիլՆեթի փաստերի ստուգման թիմը (#CivilNetCheck) 2021-ի դեկտեմբերիին ներկայացրել էր պատերազմից հետո Հայաստանի և Արցախի զինված ուժերում զինծառայողների մահվան վիճակագրական տվյալները։ Ըստ դրանց՝ պատերազմից հետո մինչև 2021-ի դեկտեմբերի 14-ը զինծառայողների մահվան 105 դեպք էր գրանցվել։
2021-ին 57 ոչ մարտական մահվան դեպք
Գլխավոր դատախազությունից հետաքրքվեցինք, թե 2021-ին ընդհանուր մահվան քանի դեպք է գրանցվել զինված ուժերում։ Ըստ պատասխանի՝ գրանցվել է 76 զինծառայողի մահվան դեպք, որից 55-ը՝ ոչ մարտական պայմաններում:
Ոչ մարտական մահերում ներառված են ծառայության հետ և՛ կապ ունեցող, և՛ չունեցող դեպքերը։ Դրանք կազմում են ընդհանուր գրանցված մահերի 74%-ը։ Նախորդ տարի սահմանային միջադեպերի ժամանակ զոհվել է 17 զինծառայող, ևս 2 զինծառայող մահացել է դեռ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ ստացած վիրավորումներից։
Ոչ մարտական մահերի հիմնական պատճառ են հիվանդությունները (30%), ավտովթարները (26%) և ինքնասպանությունները (16%)։
Դժբախտ պատահարները, ներքին սպանության դեպքերը, զենքի օգտագործման և մարտական ծառայության կրման կանոնների խախտման դեպքերը կազմում են խաղաղ ժամանակ արձանագրված մահերի 28%-ը։
Պաշտպանության նախարարությունից էլ ստացանք մահերի վերաբերյալ տեղեկատվություն։ Ըստ այդմ՝ 2021-ի ընթացքում ՀՀ զինված ուժերում ոչ մարտական պայմաններում գրանցվել է 42 զինծառայողի մահվան դեպք։ Այս թվում նախարարությունը չի ներառել Արցախի զինված ուժերում զինծառայողների մահվան դեպքերը։
Փետրվարի 2-ին «Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը» հրապարակել է «ՀՀ և ԱՀ զինված ուժերում մահացության դեպքերի մասին» տեղեկանքը, որտեղ մանրամասն ներկայացրել է նախորդ տարում բանակում զինծառայողների մահացության հանգամանքները։ Ներկայացված տվյալները համապատասխանում են Գլխավոր դատախազության տրամադրած տվյալներին։