Վրաստանում օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքը անհանգստություն է առաջացրել Աբխազիայում․ ընդդիմադիր գործիչները մտավախություն ունեն, որ օրենքի նախագիծը ազդարարում է ռուսամետ քաղաքականության փոփոխություն, ինչն էլ կարող է հանգեցնել Ռուսաստանի կողմից Աբխազիան լքելուն։
Ապրիլին Վրաստանում օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի նախագծի վերականգնման դեմ բողոքի ցույցերի մեկնարկից հետո, Աբխազիայի մի քանի ընդդիմադիր գործիչներ աջակցություն են հայտնել Վրաստանում ցուցարարներին՝ ասելով, որ Վրաստանում օրենքի ընդունումը կարող է ուղղակիորեն ազդել Աբխազիայի վրա:
Երկուշաբթի օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքը ռեպրեսիվ անվանած ֆեյսբուքյան իր գրառման մեջ նախկին ընդդիմադիր պատգամավոր և «Ախյացա» հասարակական շարժման ղեկավար Ախրա Բժանիան պնդել է, որ օրինագիծը նշանակում է ռուսամետ արտաքին քաղաքականության փոփոխություն Թբիլիսիում, ինչը կարող է հանգեցնել նրան, որ Աբխազիան Վրաստանին առաջարկվի որպես «փոխզիջում»։
Ձախից աջ՝ Ինալ Խաշիգ, Ախրա Բժանիա և Լաշա Զուխբա։ Լուսանկարները՝ Ֆեյսբուքի և «Ազատություն» ռադիոկայանի։
«Եթե Օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքն ընդունվի Վրաստանի խորհրդարանի կողմից, այն կարող է հզոր գործոն ծառայել Հարավային Կովկասում նոր իրականության կառուցման համար։ Իրականություն, որտեղ Ռուսաստանի և Վրաստանի տնտեսական և տարածաշրջանային գործընկերությունը հետին պլան կմղի մեր հարևանի եվրաինտեգրման գաղափարը,- գրել է նա ֆեյսբուքում։- Եվ հետո… ով գիտի, թե ինչ փոխզիջումներ են լինելու, և ովքեր են դառնալու այս փոխզիջումների առարկան։ Գուցե Աբխազիա՞ն»։
«Որքան պարադոքսալ է. եթե Վրաստանի «հակառուսական» ղեկավարության հետ (նախկին նախագահ Միխեիլ) Սաակաշվիլիի գլխավորությամբ ամեն ինչ քիչ թե շատ կայուն էր, ապա այժմ՝ Իվանիշվիլիի «ռուսամետ» կառավարության օրոք, և հատկապես վերոհիշյալ օրենքի դեպքում, ամեն ինչ շատ ավելի կբարդանա»։
Լրագրող և քաղաքական դիտորդ Ինալ Խաշիգը երկուշաբթի նույնպես պնդել է, որ օրենքի նախագիծը կարող է դառնալ «Մոսկվայի և Թբիլիսիի միջև փոխշահավետ համագործակցության սկիզբ»։
«Քչերն են հասկանում, բայց օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքը Կրեմլի համար որոշակիորեն սուրբ նշանակություն ունի։ Սա մի տեսակ հավատարմության երդում է։ Քիփլինգի «մենք մեկ արյունից ենք՝ ես և դու» տեքստի նման մի բան,- գրել է Խաշիգը տելեգրամում։- Երդումը նշանակում է հաստատ պատրաստակամություն, որ սուբյեկտը շրջադարձ կկատարի դեպի Մոսկվա, ինչը միայն կխորանա»։
Աբխազիայի պատերազմի վետերան Լաշա Զուխբան նույնպես Ֆեյսբուքում գրառում է արել՝ ի պաշտպանություն օտարերկրյա գործակալների օրենքի դեմ բողոքող վրացիների։ «Իմ և համախոհների անունից ես համերաշխություն եմ հայտնում Թբիլիսիի ցուցարարներին, վրացական ընդդիմությանը և Վրաստանի ողջ քաղաքացիական հասարակությանը՝ ընդդեմ արտաքին ազդեցության մասին օրենքի ընդունման»,- ասել է նա։
«Մենք հիշում ենք ձեր աջակցությունը Պիցունդայի համաձայնագրի դեմ մեր բողոքին, և օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի դեմ մեր բողոքը դեռ առջևում է։ Հուսով եմ, որ ձեր ջանքերն ապարդյուն չեն անցնի, և օրենքը չի ընդունվի»։
«Ցանկացած ժողովրդի, մասնավորապես՝ վրաց ժողովրդի վճռականությունն անպարտելի է։ Մաղթում եմ ձեզ ոգու զորություն և հաջողություն՝ ձեր նպատակին հասնելու գործում»,- գրել է նա։
Զուխբայի գրառումը հակասական արձագանքների է արժանացել։ Գրառումը մեկնաբանողներից քաղաքական ակտիվիստ Թենգիզ Ագրբան ասել է, որ թեև վրացիներին քաջություն է մաղթում, սակայն «անհնար է համակրել վրացիներին, քանի դեռ Աբխազիայի անկախությունը չի ճանաչվել»։
Մյուսները համաձայնել են Զուխբայի հետ։ Լրագրող Ելենա Զավոդսկայան մեկնաբանել է․ «Այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր Թբիլիսիում, մեզ մոտ կգա վաղը»՝ հղում անելով Աբխազիայի օտարերկրյա գործակալների մասին սեփական օրենքին, որը նախագահական վարչակազմը խորհրդարան էր ներկայացրել փետրվարին:
Զավոդսկայան հավելել է, որ Աբխազիայի ընդդիմությունը «հազիվ թե ուժ ունենա դիմադրելու» օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքին։ «Իմ կարծիքով, դա կնշանակի, որ բոլոր նրանք, ովքեր համաձայն չեն իշխանությունների գործողությունների հետ, կհայտարարվեն թշնամիներ և կզրկվեն քաղաքացիական իրավունքներից, քանի որ օրենքի աբխազական տարբերակը շատ ավելի կոշտ է, քան վրացականը, որքանով հնարավոր է դատել»,- գրել է նա։
«Այդ իսկ պատճառով այս իրադարձություններն այսօր կարևոր են մեզ համար։ Ցանկացած ժողովուրդ, որը պայքարում է իր իրավունքների համար, արժանի է առնվազն համակրանքի։ Վաղը մենք բոլորս կարող ենք հայտնվել նույն վիճակում»:
Աբխազիայի ընդդիմադիր գործիչները վրացի ցուցարարներին աջակցություն են հայտնում մի ժամանակ, երբ Աբխազիան պատրաստվում է իր օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքին, որը փետրվարին նախագահի աշխատակազմը ներկայացրել էր խորհրդարանին: Օրինագծի քննադատները Աբխազիայում զգուշացրել են, որ օրենսդրությունը կօգտագործվի իշխանության քննադատներին լռեցնելու համար:
Վրաստանի օտարերկրյա գործակալների օրենսդրությունը որևէ՝ քաղաքացիական հասարակության կամ մեդիա կազմակերպության, որն իր ֆինանսավորման առնվազն 20 տոկոսը ստանում է Վրաստանից դուրս աղբյուրներից, կորակի «օտարերկրյա տերության շահերն սպասարկող կազմակերպություն»: Նման կազմակերպությունները յուրաքանչյուր վեց ամիսը մեկ արդարադատության նախարարության կողմից կենթարկվեն «մոնիթորինգի», ինչը, ինչպես զգուշացնում են իրավաբանները, կարող է ներառել նրանց ներքին հաղորդակցության և գաղտնի աղբյուրների ստուգումը։ Այն կազմակերպությունները, որոնք չեն կատարի պահանջները, կենթարկվեն խոշոր տուգանքների:
«Եթե Օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքն ընդունվի Վրաստանի խորհրդարանի կողմից, այն կարող է հզոր գործոն ծառայել Հարավային Կովկասում նոր իրականության կառուցման համար։ Իրականություն, որտեղ Ռուսաստանի և Վրաստանի տնտեսական և տարածաշրջանային գործընկերությունը հետին պլան կմղի մեր հարևանի եվրաինտեգրման գաղափարը,- գրել է նա ֆեյսբուքում։- Եվ հետո… ով գիտի, թե ինչ փոխզիջումներ են լինելու, և ովքեր են դառնալու այս փոխզիջումների առարկան։ Գուցե Աբխազիա՞ն»։
«Որքան պարադոքսալ է. եթե Վրաստանի «հակառուսական» ղեկավարության հետ (նախկին նախագահ Միխեիլ) Սաակաշվիլիի գլխավորությամբ ամեն ինչ քիչ թե շատ կայուն էր, ապա այժմ՝ Իվանիշվիլիի «ռուսամետ» կառավարության օրոք, և հատկապես վերոհիշյալ օրենքի դեպքում, ամեն ինչ շատ ավելի կբարդանա»։
Լրագրող և քաղաքական դիտորդ Ինալ Խաշիգը երկուշաբթի նույնպես պնդել է, որ օրենքի նախագիծը կարող է դառնալ «Մոսկվայի և Թբիլիսիի միջև փոխշահավետ համագործակցության սկիզբ»։
«Քչերն են հասկանում, բայց օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքը Կրեմլի համար որոշակիորեն սուրբ նշանակություն ունի։ Սա մի տեսակ հավատարմության երդում է։ Քիփլինգի «մենք մեկ արյունից ենք՝ ես և դու» տեքստի նման մի բան,- գրել է Խաշիգը տելեգրամում։- Երդումը նշանակում է հաստատ պատրաստակամություն, որ սուբյեկտը շրջադարձ կկատարի դեպի Մոսկվա, ինչը միայն կխորանա»։
Աբխազիայի պատերազմի վետերան Լաշա Զուխբան նույնպես Ֆեյսբուքում գրառում է արել՝ ի պաշտպանություն օտարերկրյա գործակալների օրենքի դեմ բողոքող վրացիների։ «Իմ և համախոհների անունից ես համերաշխություն եմ հայտնում Թբիլիսիի ցուցարարներին, վրացական ընդդիմությանը և Վրաստանի ողջ քաղաքացիական հասարակությանը՝ ընդդեմ արտաքին ազդեցության մասին օրենքի ընդունման»,- ասել է նա։
«Մենք հիշում ենք ձեր աջակցությունը Պիցունդայի համաձայնագրի դեմ մեր բողոքին, և օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի դեմ մեր բողոքը դեռ առջևում է։ Հուսով եմ, որ ձեր ջանքերն ապարդյուն չեն անցնի, և օրենքը չի ընդունվի»։
«Ցանկացած ժողովրդի, մասնավորապես՝ վրաց ժողովրդի վճռականությունն անպարտելի է։ Մաղթում եմ ձեզ ոգու զորություն և հաջողություն՝ ձեր նպատակին հասնելու գործում»,- գրել է նա։
Զուխբայի գրառումը հակասական արձագանքների է արժանացել։ Գրառումը մեկնաբանողներից քաղաքական ակտիվիստ Թենգիզ Ագրբան ասել է, որ թեև վրացիներին քաջություն է մաղթում, սակայն «անհնար է համակրել վրացիներին, քանի դեռ Աբխազիայի անկախությունը չի ճանաչվել»։
Մյուսները համաձայնել են Զուխբայի հետ։ Լրագրող Ելենա Զավոդսկայան մեկնաբանել է․ «Այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր Թբիլիսիում, մեզ մոտ կգա վաղը»՝ հղում անելով Աբխազիայի օտարերկրյա գործակալների մասին սեփական օրենքին, որը նախագահական վարչակազմը խորհրդարան էր ներկայացրել փետրվարին:
Զավոդսկայան հավելել է, որ Աբխազիայի ընդդիմությունը «հազիվ թե ուժ ունենա դիմադրելու» օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքին։ «Իմ կարծիքով, դա կնշանակի, որ բոլոր նրանք, ովքեր համաձայն չեն իշխանությունների գործողությունների հետ, կհայտարարվեն թշնամիներ և կզրկվեն քաղաքացիական իրավունքներից, քանի որ օրենքի աբխազական տարբերակը շատ ավելի կոշտ է, քան վրացականը, որքանով հնարավոր է դատել»,- գրել է նա։
«Այդ իսկ պատճառով այս իրադարձություններն այսօր կարևոր են մեզ համար։ Ցանկացած ժողովուրդ, որը պայքարում է իր իրավունքների համար, արժանի է առնվազն համակրանքի։ Վաղը մենք բոլորս կարող ենք հայտնվել նույն վիճակում»:
Աբխազիայի ընդդիմադիր գործիչները վրացի ցուցարարներին աջակցություն են հայտնում մի ժամանակ, երբ Աբխազիան պատրաստվում է իր օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքին, որը փետրվարին նախագահի աշխատակազմը ներկայացրել էր խորհրդարանին: Օրինագծի քննադատները Աբխազիայում զգուշացրել են, որ օրենսդրությունը կօգտագործվի իշխանության քննադատներին լռեցնելու համար:
Վրաստանի օտարերկրյա գործակալների օրենսդրությունը որևէ՝ քաղաքացիական հասարակության կամ մեդիա կազմակերպության, որն իր ֆինանսավորման առնվազն 20 տոկոսը ստանում է Վրաստանից դուրս աղբյուրներից, կորակի «օտարերկրյա տերության շահերն սպասարկող կազմակերպություն»: Նման կազմակերպությունները յուրաքանչյուր վեց ամիսը մեկ արդարադատության նախարարության կողմից կենթարկվեն «մոնիթորինգի», ինչը, ինչպես զգուշացնում են իրավաբանները, կարող է ներառել նրանց ներքին հաղորդակցության և գաղտնի աղբյուրների ստուգումը։ Այն կազմակերպությունները, որոնք չեն կատարի պահանջները, կենթարկվեն խոշոր տուգանքների:
