Բաքվում ձերբակալվել է ադրբեջանցի լրագրող և հետազոտող, ՍիվիլՆեթի գործընկեր OC Media-ի թղթակից Բահրուզ Սամադովը՝ դավաճանության մեղադրանքով: Սամադովը կառավարության բացահայտ քննադատն է և հաճախ է գրում ադրբեջանական քաղաքականության մասին: Սամադովի հրապարակումները և հարցազրույցները տեղ են գտել նաև ՍիվիլՆեթում։ Սամադովի ձերբակալության մասին OC Media-ի անդրադարձը՝ ստորև։
Սամադովի անհետացման մասին լուրերը հայտնվել են չորեքշաբթի երեկոյան, երբ ընկերներն ու գործընկերները ահազանգել են, որ նա չի եկել պայմանավորված հանդիպումներին և չի արձագանքում հաղորդագրություններին:
Հինգշաբթի առավոտյան Սամադովի ընտանիքը ընկերներին և լրատվամիջոցներին հաստատել է, որ նա ձերբակալվել է չորեքշաբթի գիշերը, իսկ ընտանիքի բնակարանը խուզարկվել է:
Ադրբեջանցի լրագրող Նուրլան Լիբրեն OC Media-ին ասել է, որ Սամադովի տատիկը, որի մոտ է եղել նա, հաստատել է, որ իրենց տունը խուզարկվել է, իսկ Սամադովը կալանավորվել է դավաճանության մեղադրանքով։ Ավելի վաղ հաղորդվում էր, որ Սամադովը կալանավորվել է թմրանյութեր պահելու մեղադրանքով։ Լիբրեն նշում է, որ Ադրբեջանում թմրանյութերի մեղադրանքով քաղաքական ակտիվիստներին կալանավորելը «հանրահայտ գործելաոճ է»:
Նա մտահոգություն է հայտնել, որ Սամադովը կարող է խոշտանգումների ենթարկվել՝ հաշվի առնելով չորեքշաբթի ժամը 16:30-ի սահմաններում նրա կալանավորումից հետո տիրող լռությունը։
Գործընկերներն ու ծանոթները ևս նշել են, որ Սամադովը նախկինում ևս խոսել է իր նկատմամբ ճնշումների մասին։
Սամադովի ընկեր Այխան Զայեդզադեն OC Media-ին ասել է, որ նա ծրագրում էր հանդիպել ընկերոջ հետ ժամը 17:00-ին, և վերջին անգամ Telegram-ի նրա օգտահաշիվը ակտիվ է եղել 19:27-ին:
«Մենք նրա մասին ավելի քան 13 ժամ չէինք կարողանում որևէ տեղեկություն գտնել»,- ասել է Զայեդզադեն։ Նա հավելել է, որ Սամադովն իր ձերբակալության մասին կատակել է կեսօրին ուղարկված հաղորդագրությամբ։
«Նա միշտ կատակում էր հնարավոր ձերբակալության մասին, բայց այս անգամ մանրամասն գրել է,- ասել է Զայեդզադեն։- Ասաց, որ հավանաբար կհայտնվի բանտում «դավաճանության» համար»։
Թեև ո՛չ ոստիկանությունը, ո՛չ էլ ՆԳՆ-ն դեռ պաշտոնապես չեն մեկնաբանել Սամադովի գտնվելու վայրը, մի անկախ լրագրողի ՆԳՆ-ն հայտնել է, որ իրենք չեն ձերբակալել Սամադովին: Զայեդզադեն հայտարարել է՝ դա ենթադրում է, որ Սամադովը ձերբակալվել է Անվտանգության ծառայության կողմից։
Լրագրող Ուլվիյա Ալին այսօր ավելի ուշ գրել է, որ Սամադովի տատիկը՝ Զիբեյդա Օսմանովան, լրագրողներին ասել է, որ գաղտնի ծառայությունների վեց աշխատակից չորեքշաբթի կեսօրին խուզարկել է տունը՝ թմրանյութեր գտնելու համար՝ առգրավելով երկու հեռախոս, երկու համակարգիչ, համալսարանի դիպլոմ, Սամադովի նույնականացման քարտն ու անձնագիրը։
Սամեդովը Պրահայի Կառլի համալսարանի ասպիրանտ է: Նա հաճախ է գրել OC Media-ի և այլ լրատվամիջոցների համար և Caucasus Digest փոդքասթի մշտական հյուրերից էր: Սամադովը նաև Հայաստանի հետ խաղաղության բացահայտ ջատագով էր։
Սամադովի կալանավորումը տեղի է ունենում մեկ ամիս չանցած այն բանից, երբ Ադրբեջանը դավաճանության մեղադրանքով ձերբակալեց թալիշ հետազոտող Իգբալ Աբիլովին:
Նշանավոր մի շարք ակադեմիականներ, խաղաղարարներ, լրագրողներ և ակտիվիստներ արձագանքել են այս լուրերին։ Chatham House-ից Լոուրենս Բրոերսը կարևորել է Սամադովի «կենսական ձայնը խաղաղության բանավեճերում և լրատվամիջոցների մեկնաբանություններում» և հույս հայտնել, որ նա շուտափույթ ազատ արձակվի:
«Ադրբեջանական պետությունը լռեցնում է իր ամենապայծառ մարդկանց»,- գրել է հայ հետազոտող և լրագրող Վիգէն Չըթըրեանը։ «Ադրբեջանում չի մնա ոչ ոք, որն իր անցյալի մասին կասի ճշմարտությունը և կխոսի ներկայի մասին. միայն պետական սուտը կրկնող մարդիկ»,- ասել է Չըթըրեանը։
Freedom House-ի հայաստանյան գրասենյակից Անդրանիկ Շիրինյանը սա որակել է «սարսափելի լուր»։ «Հուսով եմ, որ բոլորը, այդ թվում՝ Արևմուտքը, որը շարունակում է հնարավորություն տալ Ալիևի ռեժիմին, կանի ամեն ինչ Սամադովին ազատ արձակելու համար և ի գիտություն կընդունի։ Սա այն երկիրն է, որը հյուրընկալելու է COP29-ը»,- նշել է Շիրինյանը։
BBC-ի լրագրող Գրիգոր Աթանեսյանը Բահրուզին անվանել է «շատ խիզախ և իսկական հասարակական մտավորական»՝ հավելելով, որ նա «տարածաշրջանում շատ քիչ ձայներից մեկն է, որը մտածում է բոլորի իրավունքների մասին՝ ոչ միայն իր ժողովրդի իրավունքների մասին»։
Տե՛ս նաև՝