Թբիլիսիում Եվրամիության պատվիրակությունը հայտարարել է, որ Վրաստանը կզրկվի 121 մլն եվրո (130 միլիոն դոլար) ԵՄ ֆինանսավորումից՝ «ժողովրդավարական հետընթացի արդյունքում»։ Երեքշաբթի ԵՄ ներկայացուցիչը հայտարարել է, որ «տարեկան հատկացումները ոչ բոլորն են ծախսվում նույն տարում, հետևաբար 2022 և 2023-ի մնացած միջոցները, որոնք ուղղակիորեն գնում են իշխանություններին, կկորչեն»:
Եվրոպական հանձնաժողովի՝ ԵՄ Հարևանության և ընդլայնման հարցերով բանակցությունների գլխավոր տնօրինության ֆեյսբուքյան գրառման համաձայն՝ գումարը «պահվել/վերաբաշխվել է 2024-ի հունիսին՝ ի պատասխան ժողովրդավարական չափանիշների հետընթացի, մասնավորապես, [օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի] ընդունումից հետո, որը թիրախավորում է վրացական քաղաքացիական հասարակությանը և լրատվամիջոցներին»:
Օտարերկրյա գործակալների վիճահարույց օրենքը որպես «օտարերկրյա տերության շահերն իրականացնող կազմակերպություն» է պիտակավորում ցանկացած քաղաքացիական հասարակության կամ մեդիա կազմակերպության, որն իր ֆինանսավորման առնվազն 20 տոկոսը ստանում է արտերկրից: Նման կազմակերպությունները յուրաքանչյուր վեց ամիսը մեկ ենթակա են մոնիտորինգի, ինչը, իրավաբանների զգուշացմամբ, կարող է պարտադրել ներքին հաղորդակցությունների և գաղտնի աղբյուրների հանձնում: Պահանջները չկատարող կազմակերպությունները ենթակա են խոշոր տուգանքների:
Իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցության կողմից ապրիլին օրենքի ընդունման հաջորդեցին շուրջ երկու ամիս տևած զանգվածային փողոցային ցույցեր, որոնց ընթացքում ոստիկանները ջրցան մեքենաներ և արցունքաբեր գազ կիրառեցին ցուցարարներին ցրելու համար:
Օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի ընդունումից հետո ԵՄ-ն և ԱՄՆ-ն դադարեցրեցին որոշակի նախագծերի ֆինանսավորումը, քանի որ կարծում էին՝ երկրի իշխանությունները փոխել են եվրաինտեգրման ընթացքը։ «Վրացական երազանքը», որի անդամները պատժամիջոցների են ենթարկվել ԱՄՆ-ի կողմից «Վրաստանում ժողովրդավարությունը խարխլելու» համար, այլ բան է պնդում:
Եվրախորհրդարանի քննադատական բանաձևը
Չորեքշաբթի Եվրախորհրդարանը ձայների գերակշռող մեծամասնությամբ՝ 495 կողմ և 73 դեմ ձայներով ընդունեց «Վրաստանում ժողովրդավարական հետընթացի և քաղաքական բազմակարծության սպառնալիքների մասին» բանաձևը։ Բանաձևը Եվրահանձնաժողովին կոչ է անում «գնահատել» Վրաստանի կողմից առանց վիզայի ռեժիմի չափանիշների կատարումը և ԵՄ անդամ երկրներին՝ «անհապաղ և նպատակային անձնական պատժամիջոցներ սահմանել» «Վրացական երազանքի» հիմնադիր և կուսակցության ներկայիս պատվավոր նախագահ, միլիարդատեր Բիձինայի Իվանիշվիլիի նկատմամբ՝ «Վրաստանում քաղաքական գործընթացի վատթարացման գործում ունեցած դերի համար»։
Ի թիվս այլ թեմաների՝ բանաձևը դատապարտում է օտարերկրյա գործակալների օրենքը և վերջերս ընդունված «Ընտանեկան արժեքների և անչափահասների պաշտպանության մասին» ԼԳԲՏ քարոզչության օրենքը։ Տեքստում նշվում է, որ օրենսդրությունը անհամապատասխան է Եվրամիության արժեքներին և հակասում է ԵՄ-ին անդամակցելու Վրաստանի հավակնություններին, վնասում է երկրի միջազգային հեղինակությունը և վտանգում նրա եվրատլանտյան ինտեգրումը։ Փաստաթղթում ասվում է՝ քանի դեռ այդ օրենքները չեղյալ չեն հայտարարվել, Վրաստան-ԵՄ հարաբերություններում առաջընթացի հասնել հնարավոր չէ։
Վրաստանի կառավարության ներկայացուցիչները անմիջապես քննադատեցին բանաձևը, մինչդեռ վրացական ընդդիմության անդամները բանաձևը համարեցին ԵՄ-ից «հստակ ազդանշան»։ Ընդդիմադիր «Ստրատեգիա Աղմաշենեբելի» կուսակցության առաջնորդ Գիորգի Վաշաձեն հայտարարեց՝ ԵՄ-ն նշել է, որ «եթե դուք ցանկանում եք դառնալ ԵՄ անդամ, ազատվեք Բիձինայից [Իվանիշվիլիից], ազատվեք «Վրացական երազանքից»»։
Իշխող կուսակցության նախագահ Իրակլի Ղարիբաշվիլին, սակայն, բանաձևը որակել է որպես «երկրի ներքին գործերին լկտի միջամտության հերթական օրինակ»։
«Ո՞ր երկրում եք տեսել նման կոպիտ, լկտի միջամտություն ընտրական գործընթացներին, մանիպուլյացիաներ և ժողովրդի, ընտրողների վրա ազդելու փորձեր՝ ընտրություններից երկու շաբաթ առաջ»,- ասել է նա լրագրողներին։
Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն չորեքշաբթի հավելել է, որ «այս բանաձևի անարդարությունը շատ պարզ է», և որ «անարդար փաստաթուղթը մեզ համար արժեք չունի»։ Կոբախիձեն նաև ենթադրել է, որ 2022-ին Ռուսաստանի՝ Ուկրաինա լայնամասշտաբ ներխուժման սկզբից ի վեր ընդունված նմանատիպ բանաձևերը վերագրվում են «Գլոբալ պատերազմի կուսակցությանը»՝ «Վրացական երազանքի» դավադրության տեսություն, ըստ որի՝ Արևմուտքը վերահսկում է գաղտնի կաբալան, որը և ձգտում է պատերազմ սերմանել համաշխարհային մասշտաբներով։
«Ահա այն ուժերի ձեռքը, որը մենք անվանում ենք Գլոբալ պատերազմի կուսակցություն։ Ակնհայտ է, որ որոշ ուժեր չեն կարողանում հարմարվել այն փաստին, որ երկրում երկրորդ ճակատ չի բացվել, պատերազմ չի եղել, և սա այդ ուժերի վերջին փորձն է՝ նման սցենար առաջ տանելու համար։ Նրանք իրենց հույսերը կապում են խորհրդարանական ընտրությունների հետ, և հենց այդ պատճառով էլ տեղի ունեցավ Եվրախորհրդարանում այս քննարկումը»,- ասել է նա։
Վրաստանում խորհրդարանական ընտրությունները անցկացվելու են հոկտեմբերի 26-ին։
