Հայաստանում մեկնարկել է հարկերի վերադարձի` Tax free համակարգը: Ֆինանսների նախարարության տարածած հաղորդագրության համաձայն` համակարգը գործում է միայն ավելացված արժեքի հարկ (ԱԱՀ) վճարող համարվող կազմակերպություններից գնումներ կատարելու դեպքում:
«ԱՊՀ երկրներում Հայաստանը երկրորդն է, որ ունի այս համակարգը, սակայն հայաստանյան մոդելն ամենադյուրինն է, քանի որ ամբողջ համակարգն աշխատում է մեկ հարթակի վրա. օտարերկրացին սպառման կետերում ներկայացնում է միայն անձնագիր. լրացված ամբողջական տեղեկատվությունն ավտոմատ փոխանցվում է ՀՀ բոլոր մաքսակետեր»,- ասել է ֆինանսների նախարարության տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ենթակառուցվածքների ներդրման և զարգացման վարչության պետ Միքայել Փաշայանը:
Tax free նշումով ցուցաթերթիկներն արդեն փակցված են խանութներում, իսկ անհրաժեշտ ցուցումներով ու տեղեկատվությամբ բուկլետները հասանելի են ինչպես սահմանային բոլոր անցակետերում, այնպես էլ սպասարկման վայրերում:
Համակարգից հնարավոր է օգտվել, եթե ձեռք բերված ապրանքի համար առկա է Tax free invoice կամ ՀԴՄ Tax free հաշիվ և կտրոն, միևնույն խանութից (նույն հարկ վճարողից) մեկ օրվա ընթացքում ձեռք բերված ապրանքների արժեքը գերազանցել է 100 հազ. դրամը (ներառյալ՝ ԱԱՀ-ն), ԱԱՀ-ն գերազանցել է 16 670 դրամը, և եթե ապրանքը չի օգտագործվել մինչև արտահանումը` պահպանելով գործարանային փաթեթավորումը: Հնարավորությունն ուժի մեջ է գնումը կատարելուց հետո մինչև 90 օրվա ընթացքում: Tax free համակարգից օգտվելու գործընթացում բացառություն են կազմում սննդամթերքը, ծխախոտը, դեղորայքը, մշակութային արժեքները, տրանսպորտային միջոցները կամ դրանց մասերը:
Նոր սերնդի ՀԴՄ-ների համար ստեղծվել է նաև Tax free շարժական համակարգ, ինչը նույնպես աշխատում է էլեկտրոնային եղանակով:
««Tax free» համակարգի գործարկման շնորհիվ պատրաստ ենք մինչև 1,5 մլրդ դրամի ԱԱՀ ետվերադարձ կատարել: Ասեմ նաև, որ վերջին մի քանի օրերի ընթացքում մեր ներքին շուկայի շրջանառությունը կազմել է մոտ 100 մլն դրամ, որից օտարերկրյա քաղաքացիներին արդեն մոտ 25 մլն դրամի Tax free է վերադարձվել»,- ասել է Միքայել Փաշայանը:
Ֆինանսների նախարարությունը տեղեկացնում է, որ ձեռք բերված ապրանքների համար վճարված ԱԱՀ-ն օտարերկրյա քաղաքացիներին վերադարձվում է Հայաստանից մեկնելիս՝ օդանավակայաններում և սահմանային բոլոր մյուս անցակետերում: Այդ նպատակով մաքսավորին են ներկայացվում անձնագիրը, ԱԱՀ վերադարձի հարկային հաշվի թղթային տարբերակը կամ ՀԴՄ հարկային հաշիվը, արտահանման ենթակա ապրանքների դիմաց կատարված վճարումը հավաստող փաստաթուղթը (ՀԴՄ կտրոնը, կամ դրամարկղի մուտքի օրդերը, կամ բանկային փոխանցման անդորրագիրը), ԱԱՀ վերադարձի հարկային հաշվում (ՀԴՄ հարկային հաշվում) նշված՝ արտահանվող ապրանքը, իսկ օդային ճանապարհով մեկնելու դեպքում՝ նաև թռիչքի կտրոնը: Մաքսային մարմինը Tax free invoice կամ հսկիչ-դրամարկղային մեքենայի Tax free հաշվի վրա դնում է «Ենթակա է վերադարձման» կնիք` նշելով նաև վերադարձման ենթակա գումարը, որը ստացվում է բանկային փոխանցմամբ` 30 օրվա ընթացքում կամ կանխիկ` անցակետերում գործող բանկային մասնաճյուղերից:
