Թաթա Շոշիաշվիլի, OC Media
Վրաստանում երեք հեռուստաալիք տուգանվել է իշխող կուսակցության՝ «Վրացական երազանքի» հասցեին քննադատական գովազդ տեղադրելու համար։ TV Pirveli-ին և Formula-ին տրվել են գրավոր նախազգուշացումներ, իսկ Mtavari Arkhi-ն տուգանվել է տարեկան եկամտի մեկ տոկոսի չափով։
«Վրացական երազանք»-ի պահանջով դատական գործ է հարուցվել երեք հեռուստաալիքի դեմ՝ հունիսին տեղի ունեցած եվրոպամետ բողոքի ցույցերին ընդառաջ իշխող կուսակցությանը քննադատող գովազդ տեղադրելու համար:
Իշխող կուսակցության հայցով հեռուստաալիքներին տուգանելու վճիռը հրապարակվել է այս ամսվա սկզբին:
Երեքշաբթի Վրաստանի հաղորդակցության ազգային հանձնաժողովը հայտարարել է իր որոշման մասին, որ երեք լրատվամիջոցները կպատժվեն ոչ նախընտրական շրջանում քաղաքական բովանդակություն պարունակող գովազդ ցուցադրելու համար։
Formula-ն և TV Pirveli-ն ստացել են նախազգուշացումներ, քանի որ նախորդ տարվա ընթացքում այլ խախտումներ չեն կատարել: Իսկ ընդդիմադիր Mtavari հեռուստաալիքը տուգանվել է տարեկան եկամտի մեկ տոկոսի չափով, ինչը կազմում է 119 000 լարի (42 000 դոլար): Ըստ Վրաստանի հաղորդակցության ազգային հանձնաժողովի՝ Mtavari-ն 2019-ից ի վեր հինգ անգամ նման խախտումներ է թույլ տվել, այդ թվում՝ մեկը անցած տարվա ընթացքում։
Mtavari Arkhi հեռուստաալիքը մեկ տարուց ավելի է, ինչ ֆինանսական ճգնաժամի մեջ է: Այս ամենից բացի, մայիսին բանտարկվել է հեռուստատեսության տնօրեն Նիկա Գվարամիան՝ իշխանության չարաշահման և ունեցվածքի յուրացման մեղադրանքով։
Քաղաքացիական հասարակության խմբերը և արևմտյան մի շարք դիվանագետներ դատապարտել են Գվարամիայի նկատմամբ դատավճիռը որպես քաղաքական դրդապատճառներ ունեցող:
«Վրացական երազանք»-ն առաջին անգամ չէ, որ կիրառում է այս մոտեցումը։ 2021-ի նոյեմբերին երեք ալիք տուգանվել էր նախընտրական քարոզարշավից դուրս քաղաքական բովանդակություն հեռարձակելու համար։ Mtavari-ն կրկին ստացել է ամենածանր տուգանքը՝ իր տարեկան եկամտի մեկ տոկոսի չափով:
Ո՞րն է խնդրո առարկան
Քննարկվող տեսանյութը պատրաստվել և հեռացվել է «Տուն դեպի Եվրոպա» շարժման կողմից, որը Վրաստանի ԵՄ անդամակցության ջատագով քաղաքացիական հասարակության մի քանի խմբերի կոալիցիա է։
Գովազդը հեռարձակվել էր Վրաստանի՝ ԵՄ թեկնածուի կարգավիճակի վերաբերյալ Բրյուսելի որոշմանը նախորդող օրերին և վրաստանցիներին հորդորում էր միանալ եվրոպամետ հանրահավաքներին, որոնք տեղի ունեցան հունիսի 23-24-ին։
Ընդամենը մեկուկես րոպեանոց տեսանյութում երևում է, որ «Վրացական երազանք» կուսակցության անդամներն ու համախոհները քննարկում են Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա և պախարակում են կուսակցությանը քննադատող ԵՄ-ի բանաձևը:
«Վրացական երազանքի» բարձրաստիճան դեմքեր, այդ թվում՝ վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին, կուսակցության գլխավոր քարտուղար Կախա Կալաձեն, կուսակցության նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն և կուսակցության խորհրդարանական խմբակցության առաջնորդ Գիա Վոլսկին ասում են, որ ԵՄ-ի բանաձևը «ամոթալի» և «անարժեք» է, և որ Եվրոպական խորհրդարանը «կեղծ լուրեր» է տարածում և անարգանքով խոսում Վրաստանի, Մոլդովայի և Ուկրաինայի՝ ԵՄ պոտենցիալ թեկնածուի կարգավիճակի մասին:
Հաղորդակցության հանձնաժողովին ուղարկված բողոքում «Վրացական երազանքը» պնդում է, որ տեսանյութի բովանդակությունը «նպատակ ունի կանխել [իրենց] հաջողությունը ապագա ընտրություններում»։
Գործի հրապարակումից հետո Mtavari Arkhi-ի փաստաբան Թամտա Մուրադաշվիլին հայտարարել է, որ իշխող կուսակցության ներկայացրած բողոքը հիմք չունի և անհեթեթ է:
Հանձնաժողովը համաձայն չէ դրա հետ և եզրակացրել է, որ տեսահոլովակի նպատակներից մեկն է իշխող կուսակցությանը ներկայացնել «բացասական համատեքստում» և այդպիսով «բացասական կարծիք ստեղծել քաղաքական կուսակցության և նրա անդամների նկատմամբ ու կանխել նրանց ընտրությունը»։
«Մենք չենք վճարելու այս տուգանքը»
Բողոքի մասին լուրերի հայտնվելուց հետո հեռուստաալիքների ներկայացուցիչները կասկած են հայտնել բողոքի ժամանակահատվածի շարժառիթների վերաբերյալ և պնդել, որ այն իրավական հիմք չունի:
Երեքշաբթի օրվա որոշումից հետո Mtavari-ի տնօրենի պաշտոնակատար Գիորգի Գաբունիան ասել է, որ ընկերությունը չի վճարի տուգանքը և պնդել է, որ ինքը գիտի՝ կառավարությունը «առիթը բաց չի թողնի» ֆինանսական ճգնաժամի մեջ գտնվող կազմակերպության վրա հետագա ֆինանսական ճնշում գործադրելու համար:
«Եվս մեկ անգամ մեզ տուգանեցին Եվրոպային սատարող տեսահոլովակի համար, ինչն ինձ, իհարկե, չի զարմացնում»,- ասել է Գաբունիան։ «Մենք նաև ուղղակի սպառնալիք ենք ստացել, որ եթե այսպես շարունակենք, ու ևս մեկ եվրոպամետ հոլովակ հայտնվի մեր եթերում, մեր արտոնագիրը կարող է հետ կանչվել… Դա խնդիր չէ, մենք չենք վճարելու այս տուգանքը։ Մենք բողոքարկելու ենք»։
Դատավճռի հրապարակումից հետո «Վրաստանի դեմոկրատական նախաձեռնություն» խումբը արձագանքել է որոշմանը և հայտարարել, որ այն «հակասում է ժողովրդավարության հիմնարար սկզբունքներին»։
Վրաստանի ԶԼՄ-ների պաշտպանության կոալիցիան հայտարարություն է տարածել՝ պնդելով, որ որոշումն անհիմն է և որ այն կվատթարացնի Վրաստանի մեդիա միջավայրը։
«Վրացական երազանքը» չի թաքցնում, որ իր նպատակն է սահմանափակել հասարակության մեջ կուսակցության մասին բացասական տեղեկատվության տարածումը, ինչը ուղղակիորեն հակասում է ժողովրդավարության հիմնարար սկզբունքներին»,- ասվում է հայտարարության մեջ։
«Երեք կարևոր հեռուստահեռարձակողների դեմ որոշումը քաղաքական է և իրավական հիմքերից զուրկ»,- հայտարարել է կոալիցիան։
