«Դելոյթ և Տուշ» միջազգային խորհրդատվական ընկերությունը ներկայացրել է Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովին (ՀԾԿՀ) էներգետիկայի բնագավառում կարգավորման խորհրդատվական ծառայության մատուցման պայմանագրի 2-րդ փուլի հաշվետվությունը: Երկրորդ փուլի արդյունքներով` «Դելոյթ և Տուշ»-ը ներկայացրել է Հայաստանում էլեկտրաէներգետիկ համակարգի կարգավորման ոլորտում 17 ընդհանուր առաջարկություն, որոնք ներկայացված են ստորև:
ՀԾԿՀ-ին, էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարությանը, ՀԷՑ-ին և «Էներգետիկայի» ԳՀԻ-ն առաջարկվում է`
- Ստուգել ՀԷՑ-ում կորուստների հաշվարկների արդյունքները՝ ԱՊՀ երկրներում իրենց գործունակությունն ապացուցած մեթոդաբանությունների և ծրագրերի համաձայն, ինչպես նաև կիրառել «Էներգետիկայի» ԳՀԻ ծրագրային ապահովումը ԱՊՀ առանձին երկրներում կորուստների հաշվարկի համար
- Հաշվարկների արդյունքների հիման վրա կազմակերպել մասնագիտական քննարկում կորուստների հաշվարկի մոտեցումների վերաբերյալ ՀԷՑ-ի և «Էներգետիկայի» ԳՀԻ, և այլ շահագրգիռ կողմերի միջև
- Հաստատել տեխնիկական կորուստների մակարդակի նվազեցման միջոցառումների ծրագիր
ՀԾԿՀ-ին և կարգավորվող ընկերություններին`
- Սահմանել ծախսերի հիմնական տեսակների առավելագույն մակարդակը ողջ շղթայի համար՝ «արտադրություն-հաղորդում-առաքում և սպառում» մինչև հաջորդ սակագնային ժամանակաշրջանի սկիզբը
- Մշակել նորմատիվային ցուցանիշների միասնական համակարգ (բենչմարկինգ) ողջ աշխարհում գործնականորեն ընդունված խթանող կարգավորման ներդրման շրջանակներում
- Ապահովել ընկերությունների ծախսերի վերահսկողություն՝ դրանց նվազեցման նպատակային նորմատիվների սահմանման միջոցով
- Մշակել ստացվող տեղեկատվության օպերատիվ վերլուծության մեխանիզմ ստուգացուցակների (checklists) միջոցով՝ փոխկապակցված ցուցանիշների և դրանց ներկայացման ճշգրտության ավտոմատ ստուգման հնարավորությամբ
- Մշակել ընկերությունների ֆինանսական մոդելներ և ներդնել սակագնային տարբեր սցենարներում նրանց եկամուտների և ծախսերի թվայնացման պրակտիկան
- Ներդնել խթանող կարգավորման մեթոդներ
- ex-post կարգավորումից (վերլուծություն՝ հիմնված ընկերության նախկինում ունեցած փաստացի ծախսերի հիման վրա) շեշտադրումը փոխադրել կանխատեսումային (ex-ante) կարգավորման
- Սակագինը և/կամ դրա առանձին բաղկացուցիչները (ծախսերի մակարդակը, շահութաբերության նորմը, ներդրումները) սահմանել 3-5 տարի ժամկետով
- Ներդնել ՀԾԿՀ աշխատակիցների վերապատրաստման կանոնավոր համակարգ
- Մանրամասնորեն մշակել կարգավորողի կողմից սակագնային որոշումների կայացման բացահայտման ալգորիթմը՝ նրա գործունեության թափանցիկությունը մեծացնելու նպատակով: Որպես առաջնահերթություն՝ պետք է ստեղծվի ընկերությունների կողմից հայտերի ներկայացման բաց և հասկանալի համակարգ, կարգավորողի կողմից կատարվող ճշգրտումների տրամաբանական հիմնավորմամբ
- Մշակել արդյունավետության հիմնական ցուցանիշների (ԱՀՑ) համակարգ և ներդրնել կանխարգելիչ կարգավորման գործառույթ
ՀԾԿՀ-ին, ֆինանսների նախարարությանը և կառավարությանը`
- Ապահովել պարբերական հիմունքներով կարգավորողի որոշումների անկախ գնահատման կազմակերպումը՝ հետազոտության արդյունքների պարտադիր հրապարակմամբ
- Նախատեսել ՀԾԿՀ բյուջեի ուղղակի ֆինանսավորում շուկայի մասնակիցների կարգավորման վճարներից
- Սահմանել կարգավորողի ֆինանսավորման բավարար ծավալներ, որոնք թույլ կտան պահպանել ընթացիկ աշխատակազմը և ներգրավել նոր մասնագետներ
Պայմանագրի 1-ին փուլի հաշվետվությունը «Դելոյթ և Տուշ»-ը ներկայացրել էր սեպտեմբերի վերջին: Հաշվետվության մեջ ընկերությունը եզրահանգել էր, որ էլեկտրաէներգիայի սակագինը բարձրացնելու ՀԾԿՀ որոշումը համարում է հիմնավոր:
«Դելոյթ և Տուշ»-ի` ՀԾԿՀ-ին էներգետիկայի բնագավառում կարգավորման խորհրդատվական ծառայության մատուցման պայմանագրի 2-րդ փուլի հաշվետվությունն ամբողջությամբ` այստեղ:
