Վարդան Օսկանյանի ելույթը Ազգային ժողովի արտահերթ նիստին
Հարգարժան խորհրդարան,
Նախ ուզում եմ գլուխ խոնարհել Գուրգեն Մարգարյանի հիշատակի առջև և հարգանքի տուրք մատուցել նրա հարազատներին: Մենք ազգովի ցնցվեցինք ու զայրացանք, երբ տեղի ունեցավ մարդասպանի արտահանձնումը Ադրբեջանին: Պատկերացրե՛ք Մարգարյանի հարազատների վիշտն ու ցավը, հիասթափությունն ու զայրույթը, երբ իրենց զավակին կացնահարած ոճրագործը հայտնվում է ազատության մեջ իր իսկ հայրենիքում:
Նախ եկե՛ք համարձակություն ունենանք ընդունելու և արձանագրելու, որ մեր բոլորի զայրույթի և հիասթափության պատճառներից մեկը նաև մեր կառավարության անգործությունն ու թերացումն է այս հարցում: Անընդունելի և անհասկանալի է, որ մեր ժողովրդի անվտանգության և իրավունքների պաշտպանը՝ Հայաստանի կառավարությունը՝ իր համապատասխան գերատեսչություններով, այս ամենի մասին իմանում է ոճրագործի՝ Բաքու ժամանելուց հետո: Պարզապես անբացատրելի է, որ շաբաթներ առաջ հունգարահայ համայնքի, հայկական կազմակերպությունների ահազանգերից հետո ոչինչ չի արվել մեր գերատեսչությունների կողմից: Անբացատրելի և անընդունելի է, որ մեր գերատեսչությունները հետևողական չեն եղել այս հարցում և հենց առաջինը չեն իմացել, որ Հունգարիան Ադրբեջանի հետ նման գործարքի է գնում: Ես կարծում եմ, որ այս խորհրդարանը բացատրություն պետք է պահանջի կառավարությունից:
Ես պարզապես կասկած չունեմ, որ այն ամենը, ինչ առ այսօր որպես արձագանք մենք արել ենք, որպես սպառնալիք անեինք երկու շաբաթ առաջ, Սաֆարովն այսօր կլիներ իր խուցում:
Այն, ինչ Հունգարիան արեց Ռամիլ Սաֆարովի հարցում, բարոյական և իրավական առումներով նողկալի է: Բարոյական առումով նրանք պարզապես պարտավորված էին խորհրդակցել հայկական կողմի հետ, դեռ չեմ խոսում հայ-հունգարական դարավոր բարեկամության, հայ համայնքի առկայության, ինչպես նաև Հունգարիայի պատմության և ազատագրական պայքարում հայերի ներդրման մասին:
Իրավական առումով Հունգարիան խախտել է Էքստրադիցիայի մասին եվրոպական
կոնվենցիայի տառն ու ոգին՝ քաջ գիտակցելով, որ Սաֆարովն Ադրբեջան ոտք դնելու պահից չէր շարունակելու պատիժը կրել իր երկրում, ինչպես նախատեսված է կոնվենցիայով:
Արդբեջանի մասին նույնիսկ չեմ ուզում խոսել: Նրանք պարզապես աշխարհին ցույց տվեցին իրենց իսկական դեմքը, այն, ինչ հայերս վաղուց գիտեինք ու բարձրաձայում էինք:
Այսօր ունենք այն, ինչ ունենք: Սրանից պետք է դասեր քաղել ու շարժվել առաջ: Ամենամեծ դասը մեզ համար այն է, որ նման անակնկալներ նորից կարող են լինել: Դրանք կարող են շատ ավելի ճակատագրական լինել մեր պետության ու ժողովրդի համար, ուստի հենց այս պահից ամեն ինչ պետք է անել բացառելու նման անակնկալները:
Մենք պետք է կարողանանք այսօր ստեղծված իրավիճակի ճիշտ գնահատականը տալ: Ես կարծում եմ, որ ճիշտ քայլեր անելու դեպքում Արցախի հարցում մենք կարող ենք դիվանագիտական հաջողություններ արձանագրել: Արդեն ճիշտ պահն է, որ օգտագործելով այս առիթը՝ մենք Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշվելու իրավունքի ամրագրումից անցնենք Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի՝ արդեն ավելի քան երկու տասնամյակ ինքնորոշված լինելու փաստի միջազգայնորեն ամրագրմանը:
Բնականաբար այս ընդհանուր ձևակերպումը ենթադրում է մանրամասն ծրագրավորում, գաղափարական հենք, դիվանագիտական միտք, բազմակողմանի գործունեություն՝ Հայաստանի գործադիր, օրենսդիր մարմինների և հասարակական կազմակերպությունների, ինչպես նաև Սփյուռքի լոբբիստական կազմակերպությունների ակտիվ և ներդաշնակ քայլերի համադրմամբ: Այս բոլորի արդյունավետության համար մեզ անհրաժեշտ է նաև ներքին համերաշխություն, քաղաքական առողջ մթնոլորտ և ժողովրդավարական արժեքների գերակայություն:
Ժամանակն է միասնական և համարձակ քայլերի:
