Լուսանկարը` ՍիվիլՆեթի
«Ոսկե ծիրան» միջազգային 10-րդ կինոփառատոնի պատվավոր հյուրերի թվում լեգենդար գերմանացի ռեժիսոր Մարգարեթե ֆոն Թրոթան է։ Փառատոնի ավանդական «Երևանյան պրեմիերաներում» ընդգրկված է նրա վերջին՝ «Հաննա Արենդտը» ֆիլմը՝ հրեական ծագումով գերմանացի փիլիսոփա Հաննա Արենդտի մասին: Թրոթան հայտնի է ուժեղ կանանց մասին պատմող իր ֆիլմերով, որոնցից շատերը ներկայացվել են Կաննում, Վենետիկում և Բեռլինում: ՍիվիլՆեթի հետ զրույցում Ֆոն Թրոթան խոսել է Հայաստանի, Փարաջանովի և Ազնավուրի մասին։
— Ո՞րն էր պատճառը, որ ընդունեցիք «Ոսկե ծիրանի» հրավերը: Գիտեի՞ք փառատոնի կամ Հայաստանի մասին։
— Երբեք այստեղ չեմ եղել, բայց միշտ ցանկացել եմ, քանի որ գիտեմ Ֆրանց Վերֆելի «Մուսա լեռան 40 օրը» վեպը։ Այն ժամանակ, երբ կարդացի այդ գիրքը, այնքան տպավորված էի, որ ցանկանում էի ավելին իմանալ Հայաստանի, Ցեղասպանության, հայկական մշակույթի մասին և սկսեցի ուսումնասիրել։ Եկա այստեղ՝ արդեն իսկ պատկերացում ունենալով։ Մասնակցեցի նաև Ցեղասպանության 100-ամյակին նվիրված ֆիլմերի նախագծերի ներկայացմանը։ Շատ զարմացած էի, որ այդ անցյալի մասին կինո ստեղծելու ցանկությունը մինչև հիմա այդքան մեծ է։ Քանի որ ես էլ ֆիլմեր եմ ստեղծում մեր անցյալի մասին, որը շատ է տարբերվում ձեր անցյալից, իրոք հետաքրքրված եմ, թե ինչպես են մարդիկ վերաբերվում այդ պատմությանն այստեղ։
— Ի՞նչ տպավորություններ ունեք, դրանք շա՞տ են տարբերվում Ձեր պատկերացումներից։
— Տեսել եմ մի քանի եկեղեցի երեկ առավոտյան։ Տեսել եմ Փարաջանովի թանգարանը։ Դա էլ էր ինձ համար կարևոր, քանի որ ես հավանում եմ այդ կինոգործչին և մի անգամ հանդիպել եմ նրան Մյունխենում կինոփառատոնի ժամանակ։ Ցանկանում էի առաջին հերթին ծանոթանալ ձեր պատմությանը, անցյալին, որից հետո՝ այն երկրին, որտեղ նա՛ է ապրել։ Փարաջանովն ամբողջությամբ սեր է: Նա շատ յուրահատուկ է։
— Քանի որ խոսեցինք հայտնի հայերի մասին, այս տարվա փառատոնի պատվավոր հյուրը Շառլ Ազնավուրն է։ Արդյո՞ք Դուք ծանոթ եք, ի՞նչ պատմություն ունեք Ազնավուրի հետ կապված։
— Ես գիտեմ, թե ինչպես են նրան վերաբերվում այստեղ, ես դրա ականատեսը դարձա երեկ, երբ ցույց էին տալիս Ազնավուրի մասնակցությամբ մի շատ հին ֆիլմ, և մարդկանց աչքերում արցունքներ կային. դա շատ հուզիչ էր։ Իհարկե, ես գիտեմ նրան: Ես ապրում եմ Փարիզում: Նա ևս ապրում է Փարիզում: Նա ֆիլմ է ստեղծել իմ նախկին ամուսնու՝ Ֆոլկեր Շլյոնդորֆի հետ՝ «Անագե թմբուկը»։ Այդ ժամանակ եմ նրան տեսել: Չգիտեմ՝ ինձ ճանաչո՞ւմ է, թե՞ ոչ, սակայն միշտ մեծ հարգանքով եմ նրան վերաբերվել, սիրում եմ նրա երաժշտությունը, կատարումները։
— Փառատոնի շրջանակում Դուք վարպետության դաս եք անցկացնելու հայ երիտասարդ կինոգործիչների համար։ Ի՞նչ խորհուրդ կարող եք տալ այն մարդկանց, որոնք փորձում են վերածնել հայկական կինոն։
— Ես ուսուցիչ չեմ: Ես չեմ ասում՝ դու պիտի այս կամ այն անես: Ես փորձում եմ նրանց քաջալերել, որ իրենք իրենց հավատարիմ մնան։
— Ձեր մասնակցությամբ առաջին հայտնի «Կատարինա Բլյումի կորած պատիվը» ֆիլմի հիմքում Հենրիխ Բյոլի ստղծագործությունն է: Ի՞նչ եք կարծում, հզոր գրականություն ունենալն ազդո՞ւմ է երկրում ստեղծվող կինոյի որակի վրա։
— Կան ռեժիսորներ, օրինակ՝ Ֆոլկեր Շլյոնդորֆը, որի ֆիլմերի մեծ մասը գրական հիմք ունի։ Ես երբեք չեմ հիմնվում գրական ստեղծագործության վրա: Միայն մեկ ֆիլմ ունեմ, որի հիմքում գրականությունն է՝ հեռուստատեսության համար նկարված։ Ես իմ սցենարների վրա եմ հիմնվում կամ իրական կանանց պատմությունների վրա, ինչպես Ռոզա Լյուքսեմբուրգն է կամ Հաննա Արենդտը: Հենվում եմ պատմական կերպարների վրա։ Շատ եմ սիրում գրականությունը: 12-14 տարեկանից միշտ կարդացել եմ, բայց այնքան էլ չեմ սիրում օգտագործել այն կինոյում։
Զրուցել է Մարիա Հովսեփյանը
