#CivilNetCheck, Հայկ Հովհաննիսյան
Նախկին վարչապետ, տնտեսագետ Հրանտ Բագրատյանը հունվարի 30-ին ՍիվիլՆեթին տված հարցազրույցում հայտարարել է, թե վերջին երկու տարում Հայաստանի տնտեսությունում ներգրավվել է շուրջ 120 000 հնդիկ։
«Հայաստանի տնտեսությունը վերջին երկու տարում ներգրավվել է շուրջ, տարբեր թվեր են ասում, բայց էսպես ասենք՝ 90-120 000 հնդիկ։ Ես փորձել եմ դա պարզել ելք ու մուտքով: Եկել եմ այն եզրակացության, որ դա կարող է լինել 120 000, որովհետև ելք ու մուտքի մեջ ցույց է տալիս Հնդկաստանի քաղաքացիները»,- ասել է Բագրատյանը:
Բագրատյանը նաև պնդել է, թե բռնի տեղահանված արցախցիները զանգվածաբար մեկնում են Հայաստանից և իր հաշվարկներով՝ իբր 15 000 – 20 000 արցախցի արդեն լքել է երկիրը։
ՍիվիլՆեթի փաստերի ստուգման թիմը՝ #CivilNetCheck-ը, ստուգել է նախկին վարչապետի այս և այլ պնդումներ։
Հայաստանի տնտեսությունում 120 000 հնդիկ չի ներգրավվել
Բագրատյանը նշել է, որ հիմք է վերցրել սահմանահատումների՝ Հնդկաստանի քաղաքացիութուն ունեցող անձանց մուտք ու ելքի ցուցանիշը (հաշվեկշիռը)։ Սակայն Վիճակագրական կոմիտեի տվյալները չեն հաստատում նրա պնդումները։
Ըստ Վիճկոմիտեի՝ Հնդկաստանի քաղաքացիների սահմանահատումների հաշվեկշիռը 2023-ին կազմել է 16 495, իսկ 2022-ին՝ ընդամենը 989 անձ։ Անգամ վեց տարվա կտրվածքով հաշվեկշիռը կազմում է 19 174 անձ։
120 000 թիվը չենք ստանում, եթե անգամ հիմք ենք ընդունում միայն մուտքի ցուցանիշները՝ հաշվի չառնելով ելքերը։ Այսպես, Հայաստան 2022-ին մուտք է գործել Հնդկաստանի 21 591 քաղաքացի, իսկ 2023-ին՝ 54 582 քաղաքացի։ Ստացվում է՝ երկու տարում մուտք է գործել Հնդկաստանի 76 173 քաղաքացի։
Վիճկոմիտեի տվյալներով՝ 2023-ին Հայաստան մուտք գործած Հնդկաստանի 54 582 քաղաքացիներից 34 687-ը համարվում է զբոսաշրջիկ, իսկ 2022-ին մուտք գործած 21 591-ից՝ 18 194-ն է զբոսաշրջիկ եղել։
«Գործող մեթոդաբանությամբ՝ միջազգային զբոսաշրջիկ է համարվում ցանկացած անձ, որը գտնվել է երկրում առնվազն մեկ օր և անընդմեջ մեկ տարուց ոչ ավելի».
մանրամասն՝ այստեղ։
Ուշագրավ է նաև Հնդկաստանի քաղաքացիներին տրված կացության կարգավիճակների վիճակագրությունը, որում վերջին տարիներին աճ չի գրանցվել։ Այսպես՝ 2018-ից 2023-ի ընթացքում կացության կարգավիճակ է ստացել Հնդկաստանի 10 146 քաղաքացի, որից 2018-ին՝ 1 907, 2019-ին՝ 1 835, 2020-ին՝ 1 140, 2021-ին՝ 1017, 2022-ին՝ 2 212, և 2023-ին՝ 2 035 անձ։
Հայաստանը 15 000 – 20 000 արցախցի չի լքել
Հարցազրույցի ընթացքում Հրանտ Բագրատյանը նաև հայտարարել է, թե արցախցիները զանգվածաբար մեկնում են Հայաստանից. «Իմ կարծիքով՝ մոտ 15 – 20 000 արդեն գնացել են»։
Համացանցում ավելի վաղ ևս շրջանառվել էր նմանատիպ պնդում, որին #CivilNetCheck-ը անդրադարձել էր դեկտեմբերին՝ պարզելով, որ սեպտեմբերի 25-ից մինչև դեկտեմբերի 14-ը Հայաստանից մեկնել էր Լեռնային Ղարաբաղի հաշվառում ունեցող 11 741 և վերադարձել 5 105 անձ: Տարբերությունը՝ 6 636 անձ։ Տվյալների աղբյուրը Ազգային անվտանգության ծառայությունն է, որը պետական միակ կառույցն է, որ վարում է սահմանահատումների վիճակագրություն։
Ավելի ուշ Փաստերի ստուգման հարթակը հայտնեց, որ հունվարի 16-ի դրությամբ երկրից մեկնել է ԼՂ հաշվառում ունեցող 12 203 անձ, որից 5 770-ը վերադարձել է։ Ստացվում է՝ մեկնել և չէր վերադարձել ԼՂ հաշվառում ունեցող 6 433 անձ։
Այսպիսով, Հրանտ Բագրատյանի պնդումը, թե Հայաստանից 15 000 – 20 000 արցախցի է հեռացել, չի համապատասխանում իրականությանը։
Սխալ վիճակագրություն Հայաստանի կանաչ էներգետիկայի մասին
Նախկին վարչապետը նաև քննադատել է Հայաստանի էներգետիկ կառուցվածքը՝ պնդելով, թե էլեկտրաէներգիայի միայն 2,5 տոկոսն է արտադրվում քամու և արևային կայաններում։
«Հայաստանի Հանրապետությունը էլեկտրաէներգիայի միայն 2,5 տոկոսն է արտադրում քամու և արևի կայաններում։ […] Աշխարհն արդեն հասել է 14 տոկոսի։ Նորվեգիան, որը ընդհանրապես խնդիր չունի, ՀԷԿ-երով լեցուն է… Գերմանիան այս թիվը 40 տոկոսի վրա է պահում»,- ասել է Բագրատյանը։
Այս պնդումը սխալ է։ Վիճկոմիտեի տվյալներով՝ Հայաստանում 2023-ին արտադրված էլեկտրաէներգիայի 8,8 տոկոսը (772.2 ԳՎտ.Ժ) ստացվել է արևային էլեկտրակայաններից։ 2023-ից վիճակագրության մեջ ներառվում է նաև մասնավոր ինքնավար արտադրողների արևային համակարգերի արտադրած էլեկտրաէներգիան։
Եթե հաշվի չառնենք ինքնավար արտադրողների արևային համակարգերի արտադրանքը, ապա միայն լիցենզավորված արևային էլեկտրակայաններին բաժին կհասնի Հայաստանում արտադրված էլեկտրաէներգիայի 4,8 տոկոսը։ Հողմային էլեկտրակայանները արտադրանքը Հայաստանում չնչին է և չի անցնում ընդհանուր արտադրանքի անգամ 0,1 տոկոսը։
Տես՝ Ատոմակայա՞նն է հզոր, թե՞ արևային պանելները. նախարարի պնդման հետքերով
Գերմայիանիում 2023-ին հողմային և արևային էլեկտրակայաններից ստացված էլեկտրաէներգիան իրոք կազմել է ընդհանուրի 44 տոկոսը, որից հողմայիններին բաժին է ընկնում 32 տոկոսը, իսկ արևայիններին՝ 12 տոկոսը։
Իսպանիայում էլեկտրամոբիլների տեսակարար կշիռը 30 տոկոս չէ
«Վերցնենք էլեկտրոմոբիլները. իմ հաշվարկներով պարկի լավագույն դեպքում միայն 6 տոկոսն է էլեկտրոմոբիլ։ […] Բայց այսօր, օրինակ, Չինաստանում էլեկտրոմոբիլների տեսակարար կշիռը անցած տարվա տվյալներով հասել է 16 տոկոսի։ […] Վերցնենք Իսպանիան։ Էլեկտրամոբիլների տեսակարար կշիռը 30 տոկոս է»,- ասել է Բագրատյանը։
Համաձայն Իսպանիայի ներքին գործերի նախարարության 2022-ի ապրիլին հրապարակված պաշտոնական վիճակագրության՝ երկրում առկա է ավելի քան 25 մլն թեթև մարդատար ավտոմեքենա, որոնցից ընդամենը 205 000-ը կամ 0,8 տոկոսն է լրիվ էլեկտրական։
Վերջին ամփոփված՝ 2021-ի տվյալներով Եվրոպական միությունում էլեկտրական մեքենաները (այդ թվում` plug-in հիբրիդները) կազմում են ԵՄ ավտոմոբիլային պարկի միայն 1,5 տոկոսը, իսկ ամբողջությամբ էլեկտրականները՝ միայն 0,8 տոկոսը։
Ներկայում ԵՄ-ում ավտոմեքենաների վաճառքի շուկայում էլեկտրամոբիլներին ավելի մեծ մասնաբաժին է հասնում, քան Հայաստանում կամ ԱՊՀ այլ երկրներում։ Այսպես, 2023-ին Եվրոպայում վաճառված ավտոմեքենաների 14,6 տոկոսը կազմել են լրիվ էլեկտրական ավտոմեքենաները, 2022-ին՝ 12,1 տոկոսը։
Հայաստանում տրանսպորտային միջոցների՝ այդ թվում մարդատար ավտոմեքենաների թիվը գաղտնի է պահվում, և պաշտոնական վիճակագրություն առկա չէ, թե որքան է կազմում էլեկտրական ավտոմեքենաների տեսակարար կշիռը ավտոմոբիլային պարկում։
Տնտեսագիտության պրոֆեսոր Հրանտ Բագրատյանը նախկինում բազմիցս հայտնվել փաստեր ստուգող լրագրողների ուշադրության կենտրոնում՝ հանդես գալով սխալ և մոլորեցնող պնդումներով։
